ข้าวกั้นจิ้นหรือข้าวเงี้ยว วิธีทำข้าวกั้นจิ้น

ข้าวกั้นจิ้น ข้าวเงี้ยว ข้าวกั๊นจิ้นคืออะไรกันแน่ ?

ข้าวกั้นจิ้น ข้าวกั๊นจิ้น หรือข้าวเงี้ยว คืออาหารเหนือประเภทหนึ่งที่ไม่มีสูตรการทำตายตัวหรือขั้นตอนการทำที่พิสดารเลย เรียกง่ายๆก็คือ การนำข้าวสวยหุงสุกมาคลุกเคล้ากับหมูสับ หมูบด และเลือดหมูดิบ (เลือดหมูที่ผ่านการคั้นด้วยใบตะไคร้เพื่อดับกลิ่นคาว) แล้วนำข้าวไปห่อด้วยใบตอง เหมือนห่อนึ่ง แต่ในปัจจุบันอาจจะหาใบตองไม่ได้ หรืออาจจะไม่จำเป็นเท่าไหร่นักเพราะเราทำทานเองก็เพียงแค่ใส่ชาม ถาด ใส่ภาชนะใดก็ได้ แล้วจึงนำข้าวไปนึ่งต่ออีกรอบนึง ให้ข้าวเซ็ทตัวและเลือดสุก ใช้เวลาประมาณ 15-20 นาที

ข้าวกั้นจิ้น เป็นอาหารเหนือที่หาทานได้ง่าย คำว่า กั้นหรือกั๊น เป็นคำเมืองแปลว่า นวด บีบ หรือคั้น ส่วนคำว่า จิ้น ก็คือเนื้อหมู เนื้อสัตว์ แต่บางที่ก็จะเรียกว่า “ข้าวเงี้ยว” “ข้าวงิ้ว” หรือ จิ้นส้มเงี้ยว เพราะจริงๆแล้วข้าวกั้นจิ้นเป็นอาหารของชาวไทยใหญ่ ชาวเงี้ยว และเป็นคำที่คนไทยในอดีตที่ใช้เรียกชาวไทยใหญ่ว่า “เงี้ยว” แต่ถือว่าเป็นคำเรียกที่ไม่สุภาพนัก

ข้าวกั้นจิ้นนิยมบริโภคแพร่หลายในภาคเหนือ มีแทบจะทุกจังหวัด สามารถหาทานได้ทั่วๆไป ตามตลาดสด ร้านอาหาร ร้านก๋วยเตี๋ยวน้ำเงี้ยว วางขายในราคาไม่แพง ประมาณ 15-20 บาทต่อห่อ (นิยมห่อใบตอง เพื่อความสวยงามดูน่ากิน) ถือเป็นหนึ่งในอาหารที่ทานง่ายๆ ในเวลาเร่งด่วน ใช้เวลาไม่มากนัก จะเป็นอาหารเช้า อาหารกลางวัน อาหารเย็นก็ได้หมด ข้าวกั้นจิ้นทานแนมกับผักสดได้ทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็น ต้นหอม ผักชี แตงกวา ผักสลัด ฯลฯ มีกระเทียมเจียวโรยหน้าและพริกทอด อันเป็นวิถีชีวิต เอกลักษณ์ของชาวล้านนาและชาวไทยใหญ่

ข้าวกั้นจิ้นทำอย่างไร สำหรับคนที่ชื่นชอบอาหารเหนือ ลองทำตามนี้

ข้าวกั้นจิ้น มีวิธีทำที่ไม่ยาก เรียกได้ว่าสุดชิวมากๆ เริ่มจากหุงข้าวสวยและรอให้ข้าวเย็นตัวสักพัก จากนั้นเอาเลือดไปคั้นกับใบตะไคร้เพื่อดับคาว แล้วจึงนำเอาเลือดและหมูสับมาคลุกกับข้าวสวย บีบ คั้น นวดให้เข้ากัน จึงเป็นที่มาของคำว่ากั้นจิ้น ปรุงรสด้วยเกลือหรือซีอิ้วขาว แล้วนำไปห่อใบตองและนึ่งจนสุกอีกครั้งนึง (หากไม่มีใบตองก็ใส่ถ้วย ชาม ภาชนะใหญ่ๆก็ได้)

เวลารับประทานข้าวกั้นจิ้น ให้โรยหน้าด้วยกระเทียมเจียว พริกแห้งทอด หอมแดง แตงกวา ผักชี ต้นหอม ผักสดหลากหลายชนิดเป็นเครื่องเคียง ว่ากันว่าเป็นอาหารไม่กี่ชนิดในอาหารล้านนาที่ทำมาจากข้าวจ้าว เพราะปกติคนเหนือนิยมทานข้าวนึ่งหรือข้าวเหนียวเป็นหลัก ข้าวกั้นจิ้นมักทานคู่กับขนมเส้นน้ำเงี้ยว ซึ่งเข้ากันได้ดี ลองหาขนมเส้นน้ำเงี้ยวอร่อยๆและทานกับข้าวกั้นจิ้นดู รับรองจะต้องพูดว่า “ข้าวกั้นจิ้นลำแต้ๆจ้าว”

ฉะนั้นเราควรเตรียมอะไรบ้างในการทำข้าวกั้นจิ้น
หลักๆ มีเพียงแค่ ข้าวสวยหุงสุก เลือดหมู หมูบด ผักสด
กระเทียมเจียว พริกแห้งทอด ใบตอง (ถ้ามี) เครื่องปรุงรส

ขั้นตอนการทำน้ำเงี้ยว ขั้นตอนการทำแกงฮังเล ข้าวกั้นจิ้น ข้าวซอย ข้าวซอยกะทิ ข้าวซอยเนื้อ ข้าวซอยไก่ ข้าวเงี้ยว ข้าวเงี้ยวห่อใบตอง ข้าวแรมคืน ข้าวแรมฟืน ซุปที่ดีที่สุด น้ำงิ้ว น้ำพริกข้าวซอย น้ำพริกน้ำเงี้ยว น้ำพริกแกงฮังเล น้ำเงี้ยวตีนไก่ น้ำเงี้ยวสูตรเชียงราย น้ำเงี้ยวหม้อดิน ผงกะหรี่ ผงพริกลาบ ผงพริกลาบเหนือ ผักกับลาบ พริกลาบ พริกลาบเหนือ พริกแกงข้าวซอย พริกแกงน้ำเงี้ยว พริกแกงฮังเล มะแขว่นดองน้ำปลา ลาบจิ้น ลาบหมูคั่วหมี่ ลาบเมืองเหนือ วิธีทำข้าวกั้นจิ้น วิธีทำข้าวซอยไก่ วิธีทำน้ำเงี้ยวเชียงราย วิธีทำลาบหมู วิธีทำแกงฮังเล สอนทำข้าวกั้นจิ้น สูตรทำข้าวซอย หมูสามชั้น อาหารพื้นเมือง อาหารเหนือ เครื่องเทศลาบ เครื่องแกงน้ำเงี้ยว แคบหมู